Η εκπαίδευση δεν αφορά μόνο τις γνώσεις που προσφέρουμε στα παιδιά μας. Αφορά και το πώς τα βοηθούμε να κατανοήσουν και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, να αναπτύξουν την αυτογνωσία τους και να δημιουργήσουν ισχυρές σχέσεις μέσα στην τάξη. Πολλές φορές ξεχνάμε τη σημασία του να ενσωματώνουμε τα συναισθήματα των μαθητών μας στην καθημερινή ρουτίνα της διδασκαλίας. Ίσως όμως, αυτό είναι το πιο ουσιαστικό μάθημα που μπορούμε να τους δώσουμε.

🧡Γιατί είναι σημαντικό το SEL;

Τα συναισθήματα δεν σταματούν στην πόρτα της τάξης. Τα παιδιά κουβαλούν τα βιώματα και τις σκέψεις τους από το σπίτι, το προαύλιο, τις φιλίες τους. Η δυνατότητα να εκφράσουν αυτά τα συναισθήματα και να βρουν κατανόηση τα βοηθά να δημιουργήσουν βαθύτερες σχέσεις με τον εαυτό τους και τους άλλους. Όπως είπε ο μεγάλος παιδαγωγός John Dewey, «Η εκπαίδευση δεν είναι προετοιμασία για τη ζωή. Η εκπαίδευση είναι η ίδια η ζωή». Όταν αγκαλιάζουμε τα συναισθήματα στην εκπαίδευση, τους δίνουμε έναν χώρο για να μάθουν ότι είναι εντάξει να αισθάνονται, να εκφράζονται και να ανακαλύπτουν τον κόσμο τους.

💙 Η αξία της ατομικής και συλλογικής δημιουργίας

Η δημιουργία είναι μία από τις πιο ισχυρές μεθόδους για να αναπτύξουμε την προσωπική έκφραση και την ομαδικότητα. Μέσα από την ατομική ή συλλογική κατασκευή, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να δώσουν μορφή στα συναισθήματά τους, να τα αναγνωρίσουν και να τα μοιραστούν. Ο μεγάλος εκπαιδευτικός Paulo Freire έλεγε, «Η εκπαίδευση πρέπει να ξεκινά από την πραγματικότητα των μαθητών». Μέσα από μια κατασκευή, κάθε μαθητής φέρνει τη δική του πραγματικότητα στην τάξη, και καθώς βλέπει τους συμμαθητές του να εκφράζουν παρόμοια ή διαφορετικά συναισθήματα, κατανοεί ότι δεν είναι μόνος.

❤️Το Δέντρο των Συναισθημάτων: Ένα παράδειγμα ενσυναισθητικής μάθησης

Φανταστείτε ένα μεγάλο δέντρο στην τάξη σας, το Δέντρο των Συναισθημάτων. Ένα τεράστιο δέντρο, το οποίο δημιουργείται όταν ενώσεις τα 16 Α4 που σας έχω ετοιμάσει. Να στέκει εκεί καθημερινά στην τάξη και τα παιδιά να το γεμίζουν φύλλα και καρπούς. Μια απλή, συλλογική κατασκευή που όμως έχει τη δύναμη να δημιουργήσει βαθιές εντυπώσεις στα παιδιά. Με αυτή τη μέθοδο, οι μαθητές δεν διαβάζουν απλώς για τα συναισθήματα – τα βιώνουν, τα μοιράζονται, τα σέβονται.

💛Πώς βοηθά αυτή η μέθοδος το παιδί;

💥Αυτογνωσία: Μέσα από τη δημιουργία, τα παιδιά αποκτούν επίγνωση των συναισθημάτων τους, κατανοούν τι είναι αυτό που τα επηρεάζει και μαθαίνουν να το αναγνωρίζουν.

💥Ενσυναίσθηση: Όταν οι μαθητές βλέπουν τα συναισθήματα των συμμαθητών τους στο δέντρο, συνειδητοποιούν ότι δεν είναι οι μόνοι που βιώνουν δύσκολες στιγμές ή χαρές. Αναπτύσσουν ενσυναίσθηση και μαθαίνουν να στηρίζουν ο ένας τον άλλον.

💥Ομαδικότητα και αποδοχή: Η συλλογική κατασκευή ενισχύει την έννοια του «εμείς». Καθώς το δέντρο γεμίζει με φύλλα από όλα τα παιδιά, νιώθουν ότι είναι μέρος μιας ομάδας που τους δέχεται και τους στηρίζει.

Όπως ανέφερε ο Howard Gardner, ο θεμελιωτής της θεωρίας των πολλαπλών ευφυιών, «Η εκπαίδευση που μας βοηθά να καταλάβουμε και να εκφράσουμε τον εσωτερικό μας κόσμο είναι εξίσου σημαντική με τη γνώση για τον εξωτερικό κόσμο». Με το Δέντρο των Συναισθημάτων, τα παιδιά μαθαίνουν να συνδέονται τόσο με τον δικό τους εσωτερικό κόσμο όσο και με τον κόσμο γύρω τους.

💚Μια πρόσκληση για τους καθηγητές

Ας δημιουργήσουμε έναν χώρο στην τάξη μας όπου κάθε συναίσθημα είναι αποδεκτό, όπου κάθε μαθητής νιώθει ελεύθερος να εκφραστεί. Ενσωματώνοντας τις ατομικές και συλλογικές κατασκευές, μπορούμε να κάνουμε τα παιδιά να αισθανθούν ότι ανήκουν σε μια κοινότητα που τα νοιάζεται και τα στηρίζει.

Φανταστείτε τώρα αυτό το δέντρο να χρησιμοποιείται παράλληλα και για τα κείμενα των βιβλίων σας. Για κάθε είδος κειμένου! Σε όποια γλώσσα κι αν είναι αυτό, το Δέντρο των Συναισθημάτων είναι το ιδανικό για να αναλύσει κανείς δημιουργικά το κείμενο στο βιβλίο του! Ας κάνουμε την εκπαίδευση περισσότερο από απλή γνώση. Ας κάνουμε την εκπαίδευση έναν δρόμο προς την κατανόηση του εαυτού μας και των άλλων.

Με κάθε φύλλο στο Δέντρο των Συναισθημάτων, ανοίγουμε ένα παράθυρο προς έναν καλύτερο, πιο ευαίσθητο και ενσυναισθητικό κόσμο για τα παιδιά μας. Ας προσκαλέσουμε τα συναισθήματα στην τάξη και ας γίνουμε καθηγητές που, όπως είπε και η Maria Montessori, «βοηθάμε τα παιδιά να δημιουργήσουν τον καλύτερο εαυτό τους».

Δείτε το προϊόν εδώ!